كۆڤان ئیحسان
وەكی زانایێت هەلشكاڤتن و ڤەدیتنا ئاڤەدانی و دیرۆكا كەڤن دبێژن: ل دەستپێكێ مرۆڤ هەمی وەكی ئێكبوون، بەلێ دەمێ لنێزیكی ئێكودو خڕڤەبووین وی وەختی هزرا مولككرنێ لدەف پەیدابوو، ئینا هەمی خەلك كەتنە دبن دەستهەلاتا كەسەكیڤە، ناڤی وی كەسی بوو سەركێش، پاشی دبن دەستهەلاتا ویڤە گەلەك تشتێن نوی چێبوون، مینا چاندن و خودانكرنا تەرشوكەوالی و پاشی خاندن و نڤیسین. مرۆڤ ژ قۆناغا دەستپێكی یا خارنێ بەر ب قۆناغا خڕڤەكرنێ چوو، پاشی باژێڕ چێبوون، سەخلەتێت باژێڕا ژی ئەون كو دڤێت شەرگەهێت بازرگانی و ئەدەبی و زانینێ هەبن، هەر ئێك خۆسەر وەكی خۆ بژیت بێكو ژیانا یێ بەرامبەری خۆ شەپرزەكەت.
دڤان سەد و پێنچی سالێت بۆریدا بامەڕنێ گەلەك سەخلەتێت باژێڕا هەبوون، وەكی:
１. شەرگەهەكێ زانینێ بوو، ل دەستپێكێ زانینا دینی مشە لێ دهاتە خاندن، هەم ل تەكیایا وێ ئەوا ل سالا ١٨٦٤ و پشتی نەمانا میرگەها بەهدینا هاتیە دانان، دیساڤە ل مزگەفتێت وێ، پاشی ل سالا ١٩٢٢ێ خاندنگەها فەرمی یا حكومی لێ هاتە دانان.
２. تەڤنێ خەلكی، خەلكێ بامەڕنێ تێكهەلیەكە ژ كۆمەكا ئەشیرەت و بنەمال و قەبیلە و خەلكێ هەر چار پارچێت كوردستانێ، زێدەباری مللەتێت دی مینا عەرەبا، ئەو چ سەخلەت بوون ڤی جهی ئەڤ رەنگێ مرۆڤا هەمی دناڤ پارچا ئاخا خۆدا د ڤەحەواندن، بێ خش هەكە باژێڕ نەبیت دێ یا ب زەحمەت بیت.
３. شەرگەهێ بازرگانی، ل دۆرانا بامەڕنێ مشە جهێت چاندنێ هەبوون، نەخاسمە ل ناڤ بەرواریا و دوسكیا متایەكێ مشە هەبوو، بامەڕنێ ئەو متا هەمی ل دەف خۆ كۆمدكرن و د هنارتنە دەڤەرێت دی، دەلیڤا وێ ژی ئەو بوو كو هەر زوی رێكا ترومبێلا گەهشتبوویێ، پاشی چەند دوكانێت تشتومشتا لێ هاتنە ڤەكرن.
４. گەلەك زانا و شاعر و ئەدیب و مرۆڤێت تێگەهشتی ژێ رابووینە، مینا نالبەندی و حوسنی بامەرنی و غیاسەددینی و سالح یوسڤی و گەلەكێت دی، هەر ئێك ژ ڤانا ژی دبنیاتێ خۆدا ژ وارەكێ جۆدا هاتبوو، بەلێ ژ بامەڕنێ پەیڤ و هەڤۆك وەرگرتبوون، ئانكو بامەڕنێ ئەو رێك بۆ وانا ڤەكربوو دا ببنە مرۆڤێت بەركەفتی و خۆ دناڤ دیرۆكا كوردادا قەید كەن.
بەری سالا ١٩٩١ێ هندی كەسەكی شانازی ب گوندێ خۆ بربا دا كەسەكێ بامەڕنی بیت، جانیا باژێڕی و ناڤودەنگیا وی و مێژوویا وی، هەمی گەلەك د بەركەتی بوون. ژلایێ مللەتیڤە كێم گوند هەبوون هندی بامەڕنیا شەهید هەبن، هەر ل دەستپێكا شۆڕەشا كوردی ڤی گوندی مرۆڤ كرینە قوربانی مللەتێ خۆ یا ژمنڤە پتری ١٦٠ شەهیدا هەتا نوكە یێت هەین، پتریا وان ژی ئەون یێت چەپەرادا شەهید بووین، هندەك ژ وانا ل دەڤەرا سلێمانیێ هاتینە ڤەشارتن.
پشتی سالا ١٩٩١ێ هزرا ئەشیرەتێ مشە بەلاڤبوو، ژ نوی خەلكێ بامەڕنێ ل بنیات و ئەسلێ خۆ گەریان، ئەڤی گۆت ئەز بەرواریمە و یێ دی گۆت ئەز مزیریمە و یێ دی دوسكی و یێ دی رێكانی و یێ دی كوچەر و هەتا دویماهیێ. دبیت ئەو ژی د حەقبن، ژبەركو قانوین ل ڤی وەلاتی نابێژم نینە بەلكی یا كێمە، وەختێ تە بڤێت شولەكی بكەی دێ برێكا سەرۆكێ ئەشیرەتێ زویتر چێبیت یان دێ واستەكی بۆ تە گریت و شولا تە چێكەت، باژێڕ مانە بێ هێز، هێز ژی كەفتە دەستێت ئەشیرادا، قانوین و عەدالەت و هێز نەكەفتنە دەستێت دەزگەهاندا، بەلكی ب تلەفونا خەلكەك ژ پلەكێ چوو سەرێ ملەكێ، ڤێجا سەخلەتێت ئەشیرەتێ دناڤ بامەڕنێ دا پەیداكرنەڤە و ئێدی ئەم هەمی دزانین كا ئەم كیژ ئەشیرەتین.
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق