"پێشمه‌رگه‌ینه‌"

کوردو بامه‌رنی

12/06/2014
دهــــوک

پێشمه‌رگه‌ینه‌ روژا مه‌ هات

ناس ناڤێ مه‌ جه‌نگ و خه‌بات
ل به‌ر سینگێ دژمن که‌لات 
بگرین وه‌لات. بگرین وه‌لات
*****
پێشمه‌رگه‌ینه‌ مه نةفێت شةر
شةر دكةين بو نةمانا شةر
*****
ل روژا مه‌ بڕنو بده‌ست
دژمن ل به‌ر مه‌ تێک شکه‌ست
مه‌ سوز ب سه‌رخوه‌بونێ به‌ست
بگرین وه‌لات. بگرین وه‌لات
*****
پێشمه‌رگه‌ینه‌ مه نةفێت شةر
شةر دكةين بو نةمانا شةر
*****
ناڤێ مه‌ دژمن روخاندن
ده‌نگێ مه‌ سه‌نگه‌ر شکاندن
ڤایه‌ مه‌ زوردار هه‌ژاندن
بگرین وه‌لات. بگرین وه‌لات

ێكڤه‌قه‌تيان و ته‌رابه‌ربوونا كوردا، كێنج و به‌رادێن وێ!

كۆڤان ئيحسان

ده‌مێ شه‌ڕێ دنيايێ يێ ئێكێ، وه‌ختێ دا كه‌له‌پيرێ ده‌وله‌تا ئۆسمانى ژێكڤه‌كه‌ن، كوردا چ تشته‌كێ وه‌سا نه‌بوو، كو هه‌ڤپه‌يمان هزره‌كێ بۆ بكه‌ن و ئه‌ردێ وان ژێكڤه‌نه‌كه‌ن و ته‌رابه‌را نه‌كه‌ن، به‌لكى وه‌كى ڤياى، ئه‌و ئه‌رد ژيكڤه‌كر و تخويبێن چێكرى بۆ دانان و ئێدى كولتۆر و ئه‌زمانێ وان ژى گۆهڕى. د وان مابه‌ينا دا، هنده‌ك سياسى و گه‌رۆك و رۆژهه‌لاتناس دهاتنه‌ كوردستانێ و ده‌ستۆدانێ كوردستانێ د هه‌لشكاڤت، ئێك ژ وان سياسيا چوو بوو ده‌ڤه‌ره‌كا كوردستانا ئيراقێ، مه‌زنێن ئه‌شيره‌تا خرڤه‌ كربوون، پرسيار ژ ئێكى ژ وان كربوو، هه‌وه‌ دڤێت سه‌ر ب به‌غدا يان سته‌نبۆلێڤه‌ بن، ئه‌وى جابا وى دا بوو و گۆتبوويێ، ئه‌وێ هه‌نێ ئه‌وێ د قۆلاچكێڕا روينشتيه‌ خارێ چ گۆتيه‌، ئێنا وى سياسى گۆتبوويێ: وى يا گۆتى مه‌ دڤێت سه‌ر ب سته‌نبۆلێڤه‌ بين، ئێنا كابراى گۆتێ پا هه‌ما ژ كه‌ربێن وى دا مه‌ دڤێت سه‌ر ب به‌غداڤه‌ بين.

هه‌ماكو بيرا من لره‌ڤا مليوونى دهێت، ئه‌وا لسالا (1991) ئه‌م به‌ر ب وه‌لاتێن بيانيڤه‌ چووين، بيرا من دهێت شه‌ڤه‌كێ ژ شه‌ڤان ئه‌م ل گوندێ (سه‌رزێرى) بووين، چاڤێن من ژبه‌ر دويكێلێ هاتبوونه‌ گرتن، من ئه‌و دنيايا روهن چه‌ند رۆژا نه‌ديت، پاشى هه‌ر چاوابيت ئه‌م گه‌هشتينه‌ ده‌شتانێ و ئه‌م چه‌نده‌كێ لوێرێ حه‌ويايين، هه‌تا هه‌ڤپه‌يمانا بريارا (688) ده‌رێخستى و ئێدى خيچا (36 لوكه‌) يا دژى فڕينى دانا، دا بۆ جارا ئێكێ بره‌نگه‌كێ ره‌سمى كوردا ژ زولما رژێمێن ئيراقێ پارێزيت.

ژ هينگێ وه‌ره‌ هزره‌ك بۆ من چيبوو، ئه‌ڤ پرسياره‌ د سه‌رێ من دا د غۆلغۆلى و من دگۆت: بۆچى ئه‌م د ره‌ڤين، بۆچى خه‌لك بوويه‌نه‌ تاسپكێن سه‌رێ مه‌ و ناهێلن ئه‌م برحه‌تى بژين. من هه‌مى گاڤا دگۆتى بناسێن خه‌لكينه‌ و ئه‌م دژارين، به‌لێ هه‌روه‌كى نه‌ وه‌سا، به‌رى بناسێن مه‌نه‌ و ئاگر ژ ده‌همانا مرۆڤى به‌ردبيته‌ مرۆڤى. پاشى گه‌له‌ك پێڤه‌ نه‌چوو، كورد به‌ربوونه‌ سه‌روچاڤێن ئێكودو، بره‌نگه‌كێ دى ببوونه‌ سينه‌ما به‌لاش و خه‌لكێ ره‌خۆدۆرا وه‌كى روبۆتا دلڤاندن و ئێدى هه‌يله‌ لوى و بابێ وى شه‌ڕێ برايێ خۆ بكه‌ت، وه‌كى ئه‌ز دزانم ژى سه‌را چ نه‌بوو. پاشى باشبوو ژ نيشكه‌كێڤه‌ ژ سه‌روچاڤێن ئێكودو ڤه‌بوون، شه‌ڕ راوستا و خه‌لكى بێهنه‌كا ته‌نا هه‌لكێشا و ئێدى كورد و شه‌ڕ پيچه‌كێ ژێكڤه‌بوون.

هونه‌رمه‌ند عبدالقادر بامه‌رنى

هونه‌رمه‌ند  عه‌بدولقادر بامه‌رنى دچه‌ندين كارێن هونه‌رى دا به‌شداربويه‌ و دچه‌ندين فلمێن سينه‌مايى كو ژوان فلمان د ڤيسته‌ڤالێن جيهانى دا به‌شدار بويه‌.

حه‌يده‌ر مه‌تينى (چیایێ‌ مەتینا 1939)

ئەی چیایێ‌ بخێر مەتینا
توی جهێ‌ زێر و خزینا
كەسێ‌ داخاز بۆ تە نە ئینا
لەو دگری رۆندك و خوینا

رۆندك و خوینا تو دبارینی
هەر بهارا كەسك و شینی
سەربەستیێ‌ دێ‌ تو بینی
دا تو تازیا من هەلینی

ئەڤ چیا وەختێ‌ بهارێ‌
نیسانێ‌  و هەیڤا ئادارێ‌
ژ هێلینا تەیر هاتنە خارێ‌
دگەل كەوا یێ‌ دكەن كبارێ‌

ڤان چەلا دێ‌ تو ب بینە
چەند نهال، دۆل و گەلینە
كەسك و سۆر  ئال و شینە
پڕ پلنگ  و پەز كویڤینە

عبدالله ملا حه‌سه‌ن (بامەرنێ‌ 25/4/1969)

بامەرنێ‌ یا لبن مەتینی
چەندا خوشە وەك ببینی
هەر دەمی هەر فەسل و حینی
بهارە لێ‌ كەسك و شینی
دگەل تو بامەرنێ‌ ببینی

بامەرنێ‌ لێ‌ شەش محەلن
ب چیمەن و بیستان و گولن
هەر دەما چاڤ روهن زلن
ب سەیر و كەیف و خوشی دلن
دگەل تو بامەرنێ‌ ببینی

سەیر و كەیف وان تێدا زورن
ل كەیف و سەیرانا نابورن
لناڤ كولیلكێن سپی و سورن
پیرەمێر تێدا بسپورن
دگەل تو بامەرنێ‌ ببینی

هەمی سەیران خوشینە
چیمەنا رەنگ سور و شینە
گولێت دناڤدا ئالوزینە
دێ‌ وەرە دناڤدا بروینە
دا تو بامەرنێ‌ ببینی

دگەل تو رونشتی نا رابی
چونكی هەر دێ‌ لناڤ گولا بی
لڤێ‌ دنێ‌ دێ‌ بێ بەلا بی
دل خوشی هەر یێ‌ چاوا بی
دگەل تو بامەرنێ‌ ببینی

حوسنی بامەرنی 1868 ـ 1936

حوسنی بامەرنی ئێكە ژ هوزانڤانێن ناڤدارێن دەڤەرا بەهدینان و ل دوماهیا سەدێ‌ نازدێ‌ هوزان نڤیسین، حوسنی بامەرنی ئێكەم كارێ‌ من یێ‌ بەرهەڤكرنێ‌ بو، كو ئەز شیایم بەرهەمێ‌ وی دناڤ پەرتوكەكێ‌ دا كوم ڤە بكەم و بگەهینمە چاپێ‌. تشتێ‌ پتر ئەز پالڤەدایم كو لدویڤ بەرهەمێ‌ وی ڤە بچم و دیوانا وی ژ بەرزەبونێ‌ رزگار بكەم، پەرتوكا هوزانڤانێن مللی یا نڤیسەر سادق بهائەددین ئامێدی بو، كو براستی ژیانا وی برەنگەكێ‌ شێلای تێدا هاتیە نڤیسن و دیسان دەما چەند هوزانێن وی بدەست من كەفتین، پتر هاندان بو من چێبو كو ئەز خەمێ‌ ژ ڤی هوزانڤانی بخوم و ژبەر ڤان ئەگەران، من خوە دیت دێ‌ شێم سەركەفتنێ‌ دڤی كاری دا ئینم.
ژبەر كو ئەز بخوە لڤێ‌ دەڤەرێ‌ ژیایمە، دێ‌ ژێدەر زویتر بدەست من كەڤن و دبیت ژ كەسەكێ‌ دی پتر ژ دەرحەقی هوزانڤانی و خرڤەكرنا بەرهەمێ‌ وی بدەركەڤم،  یا دوێ‌ ژێدەرێ‌ ئێكێ‌ بو كو چەند هوزانێن وی من ژ كەسەكێ‌ هەڤالێ‌ وی گوهـ لێبوین، ئەو ژی (حەجی عەمەر وەرمێلی) بو كو ئێك بو ژ مریدین شێخ بەهائەددین نەقشەبەندی ل بامەرنێ‌.

حوسنی بامەرنی دژێدەران دا
 حوسنی بامەرنی ب هوزانڤانێ‌ مللی هاتیە نیاسین، هوزانێن وی زوی جێهـ خوە ددلێ خەلكی دا كرینە و پتریا وان ئەڤێن هاتینە كومكرن ژی، ژبەر رەوانبێژیا وان ماینە ل سەر زارێ خەلكی و هاتینە ژبەركرن. هەر ئەڤ  ژبەركرنە ژی بویە كو هوزانێن وی ژ بەرزەبونێ‌ بهێنە پاراستن.
 هوزانڤانێن بەرنیاسێن دەڤەرا بەهدینان ب هوزانڤانێن مللی هاتینە نیاسین، هوزانڤان حوسنی بامەرنی و نادرێ كانی ساركی بوینە، هەر چەندە ئەحمەدێ نالبەند ژی دڤی دەربارەی دا هوزانێن جوان و ژ هەژی نڤیسی نە.
بو ئێكەم جار هوزانێن (حوسنی بامەرنی) كەتینە دناڤ پەرتوكان دا، ژ لایێ نڤیسەر سادق بەهائەلدین ئامێدی دپەرتوكا وی یا هوزانڤانێن كورد دا بون، تا بەرهەمێ وی و ژینەنیگارا وی دناڤ پەرتوكەكا تایبەت دا، بناڤێ (هوزانڤانێ مللی حوسنی بامەرنی) هاتیە چاپكرن و بەلاڤكرن.

یاسا....وقوناغێن دانانا یاسایێ‌ ل عیراقا فیدرال

یاسا گرنگیا رێكخستنا ژیانێ‌ ژ كومەكا شەنگستێن یاسایی پێك دهێت ژبو رێكخستنا رەفتارێن مروڤی دهێنە دانان ژ لایێ‌ دەستهەلاتەكا دیاركری، كوتێدا سزایەك هەیە بو وان كەسێن سەرپێچیا ڤان شەنگستەیان دكەن. 

لێ‌ هەتا كو ئەف یاسایە دهێتە ئاستێ‌ جیبەجێكرنێ‌ د ڤەند قوناغان راد بوریت كو دبێژنێ‌ قوناغێن داناندنا یاسیی ئەف قوناغَ ژی ئەڤە نە:

قوناغا ئیكێ‌:- پێشنیاركرنا یاسایێ‌، ئەڤە دهێتە هژمارتن ئیكەم پێنگاڤ ژبو دارێشتنا یاسایێ‌ ئانكو یەكەم پێنگاڤە ژبو دەرخستنا یاسیێ‌، رامانا وێ‌ ژی ئەوە كو پروژە یاسایەك یان پێشنیارەك بدەركرنا یاسایەكێ‌ دهێتە پێشنیاركرن ژ دەستهەلاتەكا دەولەتێ‌ بو دەستهەلاتا یاسا دانانێ‌ ((پەرلەمانی)) داكو وی پروەژە یاسای یا نوێ‌ پێشنیارێ‌ بكەتە دخشتێ‌ كارێ‌ پەرلەمانی دا وپاشان بكەتە یاسا، ئەڤ دەستهەلاتا بڤی كاری رادبیت لدیف دەستورێ‌ دەولەتێ‌ كارێ‌ خو ئەنجام ددەت، هەروەكی دەستورێ‌ عیراقا فیدرال یێ‌ سالا 2005 د مادێ‌ (60)ێ‌ دا ئاماژە بوێ‌ چەندێ‌ كری كو پروژێن یاسایێ‌ دێ‌ هێنە پێشكێشكرن ژ لایێ‌ سەروك كوماری وئەنجومەنی وەزیران ڤە، وهەروەسا پێشنیارێن بدانانا یاسایا دێ‌ هێنە پێشكێشكرن ژلایێ‌ (10) ئەندامێن جڤاتا نینەران یان ژ ئیك ژ لێژنێن تایبەتمەندێن هەمان جڤات ڤە. زاتە لڤێرە دیار دبیت ئەو دەستهەلاتێن مافێ‌ پێشنیاركرنا پروژێن یاسایێ‌ هەین دەستهەلاتا جێبەجێكرنێ‌ یە ب رێیا هەردوو جەمسەرێن خو (سەروك كومار وئەنجومەنی وەزیران)، وهەروەسا دەستهەلاتا مافێ‌ پێشنیاركرنت یاسایا هەی جڤاتا نینەرایە ب ریكا (10) ژ ئەندامێن خو یان ژی برێیا ئێك ژ لێژنێن خوی ێن تایبەتمەندڤە. هەروەسا پیرەوێ‌ نافخویی یێ‌ جڤاتا نینەرێن عیراقێ‌ یێ‌ سالا 2006 دمادەیێن (120-126) بتێروتەسەلی ئەف چەندە دیاركریە كو دەمێ‌ پێشنیار دگەهیتە سەروكێ‌ جڤاتا نینەران دێ‌ هێتە رەوانەكرن بو لێژنەیێن تایبەتمەند ژ بو وێ‌ یەكێ‌ كو یا هەڤدژ نەبیت دگەل دەستورێ‌ دەولەتێ‌ ژبەر كو دەستور بلندترین یاسە ددەولەتێ‌ دا ونابیت هیچ یاسایەك دژی دەستوری دەربچیت وهەروەسا ژبو دیاركرنا هەلەیێن پروژەی ورێكخستنا وی. وهەروەسا رولێ‌ لێژنا یاسایی لڤێری دیار دبیت سەبارەت رەوانەكرنا پروژێ‌ یاسایێ‌ بو ڤێ‌ لێژنێ‌ ژلایێ‌ سەروكێ‌ جڤاتا نینەران ڤە كو راپورتا خو لەر پروژە یاسای دیاردكەت وبوچونا خو دیار دكەت برەتكرنا پروژەی یان پاشخستنا وی یان رازەمەندی لسەر  وپاشان  سەروكێ‌ جڤاتا نینەران  دێ‌ پروژەی ئاراستەی جڤاتێ‌ كەت.

وهەروەسا لدیف مادێ‌ (25) ژ پیرەوێ‌ نافخویی یێ‌ جڤاتا نینەرێن عیراقێ‌ یێ‌ سالا 2006 ئەو دەستەلاتا پێشنیار پێشكێشكری مافێ‌ زڤراندنا وێ‌ هەیە دهەر وزەختەكی دا بیت بمەرجەكی گفتو گویێ‌ لسەر دەستپێنەكربیت ژ لایێ‌ جڤاتا نینەران ڤە.

محەمەد عەلی یونس توڤی

هوزانڤان (محەمەد عەلی یونس توڤی) ل سالا 1943 ێ‌ ل بامەرنێ‌ ژ داكیبویە و خاندنا خوە یا سەرەتای ل بامەرنێ‌ و ناڤنجی ل زاخو  بدوماهی ئینایە و و باوەرناما پەیمانگەها ئیسلامی وەرگرتیە. هەر ژ زاروكینیا خوە هوزانڤانی وەك كورد پەروەرەك هەستا كوردینیێ‌ لدەڤ بلند بویە و دگەلەك بیاڤێن شورەشێ‌ دا كاركریە و گەلەك پلەیێن حزبی بدەست ڤە ئیناینە، گەلەك جاران ژی ژ لایێ‌ حكومەتا وی سەردەمی ڤە هاتیە زیندانكرن و رەشەكێن وێ‌ حكومەتێ‌ گەلەك نەخوشی ژی بو پەیدا كرینە. 

ل هەیڤا ئەیلونا 1958 ێ‌ پەیوەندی برێزێن شورەشێ‌ برییا شەهیدێ‌ سەركردە (سالح عەبدوللا یوسڤی) كریە و هەر ل وێ‌ سالێ‌ ژی بویە ئەندامێ‌ ئێكەتیا قوتابی و لاوێن دیموكراتا كوردستانێ‌ و دیسان هەر دڤێ‌ سالێ‌ دا ئێكەم بەرهەمێ‌ خوە د (گوڤارا پێشكەوتن) دا، كو هوزانەك بو و ناڤێ‌ وێ‌ ژی (كوردساتان) بو بەلاڤكریە.

 دكونگرێ‌ ئێكەتیا قوتابی و لاوێن دیموكراتی كوردستان دا، ل روژا 20/3/1961 ێ‌ دا بەشداربویە و وەك ئەندامێ‌ لیژنا تەنفیزی یا بلند هاتیە هەلبژارتن و هەر هینگێ‌ ئێكەتیا قوتابیا دگەل ئێكەتیا گشتی یا قوتابیێن عیراقێ‌ هەڤگرتن.

هوزانڤانی هەر وەكو وی بخوە هندەك ژ ژیانناما خوە نڤیسی، بەشداری دگەلەك بزاڤێن سیاسی دا كریە و ژوان ژی، بەشداری دپروسا ئازادكرنا باژێرێ‌ زاخو ل شەڤا 11/10/1961 ێ‌ و ل روژا 21/9/1961 ێ‌ ژلایێ‌ حكومەتا وی سەردەمی دهێتە دەستەسەركرن و و بو میسل دهێتە ڤەگوهاستن و  لدەستپێكا هەیڤا ئەیلونێ‌ ژ سالا 1963 ێ‌ دگەل 83 زیندانیێن دی بو زیندانا (ناسریێ‌) دهێتە ڤەگوهاستن و ل سالا 1964 ێ‌ دهێتە حوكمكرن، ل روژا 23/7/1964 ێ‌ دهێتە ئازادكرن ڤە. پشتی ژ زیندانێ‌ دەركەتی و هەر وێ‌ سالێ‌ خێزان پێك ئینایە و دەست ژ خەباتا خوە یا سیاسی بەر نەدایە و پشتی پەیوەندی ب شەهیدێ‌ سەركردە (سالح یوسڤی) كری بو ناڤ بەرواری بالا دهێتە ڤەگوهاستن و ل سالا 1970 ێ‌ یێ‌ دبیتە ئامر هێز و لهێزا ئامێدیێ‌ كو هینگێ‌ خەباتكەر (سەلیم ئەسحەد خوشەڤی) سەرپەرشتیا ڤێ‌ هێزێ‌ دكر  و پشتی نەكسا سالا 1975 ێ‌ بو پارێزگەها (موسەنا) دهێتە ڤەگوهاستن و دبیتە فەرمانبەر ل باژێرڤانیا سەماوە ل باشورێ‌ عیراقێ‌، ل سالا 1977 ێ‌ دهێتە ڤەگوهاستن بو رێڤەبەریا بەلاڤكرنا كارەبا موسەنا و ل سالا 1980 دزڤریتە كوردستانێ‌ و ل رێڤەبەریا بەلاڤكرنا كارەبا پارێزگەها دهوكێ‌ دەوامێ‌ دكەت، دمینتە ل سەر ڤی كاری تا پلەیا شارەزا ژی پێ‌ دهێتە دان.

شعره‌كا شێخ غياسه‌ددين نه‌قشه‌به‌ندى

شاگرد دگەل سەیدای

خەیالا روژهەلاتێ‌ ئەم كرین دێوانە و شەیدا
عومر چو چاڤ ل رێ‌ ما، شەڤ درێژ بو ئو نەبو پەیدا    

بەتالی و قصە و پر بێژی، تێرناكەن زكێ‌ برسی
گەف و گور فایدە نا دەن لازمە كار و عەمەل سەیدا

علم قوت ددەت، جەهلە زەعیفی پارە شولی دكەن
نە پالێ‌ رویت و سەرگردان تەماشێت داوەت و عەیدا

عەدالەت قوەتە بێ‌ چارەئی زولمە ل دونیایێ‌
وەكی قورغی ئو چوچكێ‌، كێڤرویشك یا د دەڤێ‌ صەیدا

تە دیت ئێك ئیعتیزازێ‌ نا كەتن ئەڤرو ل ئینسانی
گرێ‌ دا فیل چیا شەقكر سەر و بن كر كرە بەیدا

هەرە بوچی دنالی ما چ ئێشە ل تە مەلایێ‌ پیر
جەواب دا گوت "خەیالا سەربەخویی ئەم كرین شەیدا"

تێبینی:
"سەیدا" مەرەم ژێ‌ دەیكا سەیدا سالح یوسڤی یە. كو ژنەكا زانا و قورئان خوین و زێدە موسلمان بویە و ڤێ‌ سەیدایێ‌ دەرسێن قورئانێ‌ ددانە زاروكێن گوندی. هەر وەسان ل سالێن حەفتیان و هەشتیان ژی ژنەكا دی یا زانا و زێدە موسلمان ل بامەرنێ‌ هەبو ب ناڤێ‌ سەیدا مریەم، كو ژنەكا زیرەك و ژێهاتی بویە و گەلەك زاروكێن گوندێ‌ بامەرنێ‌ ل وی دەمی ل بەر دەستێ‌ وێ‌ فێری زانینێ‌ و خاندنا قورئانێ‌ بوینە و خاندنا وێ‌ ژی گەلەك برێیا ئەبجەدی بو كو خویندكارێن وێ‌ ل دویف بنەمایەكێ‌ زانستی هوی دبونە خاندنێ‌. خودێ‌ هەردوكان ب بەهەشتا خوە یا دێرین شاد بكەت.

هوزانڤان نالبەندێ‌ بچویك

هوزانڤان نالبەندێ‌ بچویك

گەلەك كەسان دەستێ‌ نڤیسینا هەلبەستێ‌ هەبویە و هەلبەستێن خوە بەلاڤ نەكرینە، هەر ئێكی ژبەر ئەگەرەكی ئەڤ هەلبەست و شیعرێن هە لدەف خو هێلاینە. گەلەك بلیمەتان ژی ئەڤ بەرهەمێ‌ خوە دگەل مرنا خوە بێ‌ سەروشوین كرینە. ئەڤ هوزانڤانێ‌ ل خارێ‌ ژی ئێك ژ وان هوزانڤانا یە كو ڤیایە بو خوە بتنێ‌ بنڤیسیت و دگەل خوە بخوینیت. گەلەك جاران دەما ئەم دگەهشتینە ئێك، وی دڤیا سلاڤێن خوە ب خاندنا شعرەكێ‌ دەست پێبكەت، دا كو سلاڤێن وی و شعرێن وی و بێدەنگی و بێ پێژنیا وی بەرچاڤ بكەین و ژ نێزیك بنیاسین.
هوزانڤانێ‌ مە تەوفیق سەلیم یێ‌ كو ڤیایی ب نالبەندێ‌ بچویك بدەینە ناسكرن، بڤی رەنگی بەحسێ‌ لایەنەكێ‌ ژیانا خوە دكەت.

ـ "ناڤێ‌ من (تەوفیق سەلیم) ە و بنەمالا مە ب نالبەند دهێتە نیاسین. ئەز ل سالا 1939 ێ‌ ل بامەرنێ‌ ژ دایكبویمە و سەبارەت كا ناسناڤێ‌ بنەمالا مە ژ كیڤە هاتی یە، هەر كەسێ‌ هاتن و چون و شارەزایی د بامەرنێ‌ دا هەبیت، دێ‌ زانیت كو بامەرنێ‌ هەر ژ كەڤن دا نە گوند بویە و بەلكو باژێرەكێ‌ بچویك بویە. پەیدا بونا ڤان ناسناڤا و بنەمالان ژی ژ ئەگەرێ‌ ژ نێزیك نیاسینێ‌ پەیدابوینە. چاوان ناڤ بو هەر تشتەكی هاتینە دانان و ناڤێن گوندا هەنە و ناڤێن گەرەكا هەنە و ناڤێن كانییان هەنە! هوسان بنەمال ژی بتنێ‌ بو ناسكرن هاتینە دانان و خو وەك دی ئەڤ بنەمالێن هە ب بامەرنێ‌ دهاتنە ناسكرن.  ل بامەرنێ‌ هەر بنەمالەك ب ناڤەكی دهێتە نیاسین و ئەز حەز دكەم ب "نالبەندێ‌ بچویك" بهێمە نیاسین.
من خاندنا خوە تا شەشێ‌ زانستی ل (سانەویا دهوك) ل سالا 1956 ب دوماهی نە ئینایە و دوی دەمی دا ئەم چەند خویندكارەك ب كارێ‌ سیاسی هاتینە گونەهباركرن و 17 خویندكار هاتنەگرتن و ئەز یێ‌ هەژدێ‌ بوم،  بو ماوێ‌ 5 هەیڤان ئەز هاتمە گرتن و پاشی ئەز ژ خاندنێ‌ ژی هاتمە فەسل كرن".

دپسیارەكێدا سەبارەت دەستپێكا ڤەهاندنا هوزانان مە ڤیا بڤی رەنگی خوە نێزیكی وی بكەین، تە گوتی من ئێكەم شعرا خوە كریە ستران و تومار كریە بەلێ‌ بو خو بتنێ‌، دێ‌ شێی بێژی چاوان؟

ـ بەلێ‌، من ژی وەكو هەمی كەسان حەز بو دەنگێ‌ خوە هەیە و من چەند پەیڤ بو خوە لێك ئینان و من گەر ب شعر نەزانی بیت ژی، بەلێ‌ من حەز ژێكر و من توماركر و جار بو جارێ‌ من گوهێ‌ خوە ددایێ‌ و ئەڤە هندەك مالكێن وێ ماینە ل بیرا من.

هوزانڤان مەلا نەجمەددین بامەرنی

مەلا نەجمەددین كی یە

مەلا نەجمەددین كورێ‌ كورێ‌ مەلا ئەحمەد بابكی یە، برایێن وی حوسنی بامەرنی و مەلا عەبدولرەحمان كو رەوشەنبیر و هوزانڤان بونە و بەرهەم لپاش خوە هێلاینە.

ژێدەرێن ل سەر ژیانا ڤی هوزانڤانی ب دەست مە كەفیتن دكێم بونە، هەر وەسان  بەرهەمێ ل پاش وی ژی مای بتنێ ئێك هوزان ب دەست مە كەفتی یە، ئەو ژی د ئەرشیفێ دەستخەتێ هوزانڤان عەبدوللا مەلا حەسەن نەقشەبەندی دا بو.

 هوزانەكا زورا جوان و لێكدای ب زمانێ عەرەبی هاتیە ڤەهاندن، ب سالوخدان و وەسفكرنا باخچێ بن گویزا نڤیسی یە. باخچێ‌ ژ لایێ‌ شێخ غیاس ددین نەقشەبەندی ڤە ل بامەرنێ‌ هاتیە چێكرن، كو دوی دەمی دا ڤی باخچەی گەلەك ناڤ و دەنگێن خوە وەرگرتبوون، گەلەك هوزانڤانێن دی ژی بڤی باخچەی نڤیسی یە، وەك (حوسنی بامەرنی و هوزانا وی یا بناڤ و دەنگ حەودێن بن گویزا و دیسان ئەحمەدێ نالبەند ژی دهوزانێن خوە دا ئاماژە بڤی باخچەی دا یە. 

هوزانڤان دژێدەران دا

ژێدەرێن تایبەت ب هوزانڤانی ڤە و پشتی لێگەریانان بدەست مە كەفتین، بتنێ‌ دناڤ هندەك پەرتوكان دا ئاماژە پێ هاتیە دان،  ژ وان ژی:

ـ فڤلا‌و بهدینان: اعداد مسعود محمد سعید یاسین الریكانی ـ دهوك1997 ژمارە(13). ب هژمارێن ناڤداران بپ22، ملانجم الدین البامرنی. و بڤی رەنگێ خارێ تێدا هاتی یە.

(مەلا نەجمەلددین بامەرنی، ئێك ژ زانایێن زیرەك بوویە و وەك ماموستایەكێ بەردەوام ل سەر زانیاریێن  عەرەبی یێ و هندەك ژ زانیاریێن دینی ل تەكیا نەقشەبەندی ل بامەرنێ دەرس داینە، مروڤەكێ ژ خوە شەرم و ژ خودێ ترس بوویە. لێ دگەل خویندكارێن خوە یێ زڤر بوویە،  گەلەك لبەر دەستێ وی فێربوینە. وی دەستێ باشێ نڤیسینێ هەبوو، ئەڤ مەلایە كورێ مەلا ئەحمەد بابكی یە، كو ئێك ژ خویندكارێن مەلا (یەحیا مزوری) بو. ل سالا(1369ك/ 1949ز) چوویە بەر دلوڤانیا خودێ.

به‌لاڤوكا بامه‌رنێ ژماره‌ 3

بو ديتنا بلاڤوكێ لينكى كليك بكه‌

به‌لاڤوكا بامه‌رنێ ژماره‌ 3




و

به‌لاڤوكا بامه‌رنێ ژماره‌ 2

بو ديتنا ژماره‌ 2   لينكى كليك بكه‌

به‌لاڤوكا بامه‌رنێ ژماره‌ 2






م

به‌لاڤوكا بامه‌رنێ ژماره‌ 1

بو ديتن و خواندنا بلاڤوكێ ڤى لينكى كليك بكه‌

بلاڤوكا بامه‌رنێ ژماره‌ 1 






ن

ل بادينان ره‌وشه‌نبيريه‌ت لده‌ف مه‌ ده‌ستپێكريه‌

شێخو ره‌وشا بامه‌رنێ يه‌ و يێ شيياى جهێ خوه‌ لده‌ف بامه‌نرييان دروست بكه‌ت